Bu grupta bupropion, amineptin, amoksapin, lofepramin bulunmaktadır. Amineptin, uyarıcı etkisi nedeniyle kötüye kullanıma sebebiyet verdiği anlaşıldığından, 1999 yılında üretimden ve kullanımdan kaldırılmıştır. Diğerleri ise, ülkemizde henüz bulunmamaktadır.
Bupropion:
Bupropion bir unisiklik antidepresifdir. Amerika’da ilk defa 1985 yılında kullanıma girmiş, fakat 1989 yılında epileptik eşiği ileri derecede düşürerek nöbetlere neden olduğunun görülmesinden sonra kullanım prensipleri tekrar düzenlenmiştir. Gastrointestinal sistemden iyi emilir. Karaciğerde metabolize olur. Üç metaboliti bulunmaktadır: Hidroksibupropion, trihidrobupropion ve eritrobupropion. İlk ikisi hem klinik etkinliğe hem de yanetki profiline katkıda bulunur. Bupropionun yarılanma ömrü 12 saattir. İdrar yoluyla atılır. Bupropionun kendisi dopamin gerialım blokeri olmasına rağmen, hidroksibupropionun belirgin bir NE gerialım inhibisyon etkisi bulunmaktadır. Antidepresif etkinlik daha çok buna bağlı olabilir. Bu iki etki mekanizması nedeniyle de regrese ve anerjik hastalarda nispeten daha iyi sonuçlar verebilir. Primer olarak major depresyonda kullanılmaktaysa da, dikkat eksikliği-hiperaktivite sendromunda da etkinliği kanıtlanmıştır. Bipolar hastalarda lityum kombinasyonuyla mizacın stabilize edilmesi kolaylaşır. Bupropion hem minimal sedatif, antikolinerjik ve kardiyotoksik etkiye sahip olduğundan hem de iştah artışı ve cinsel işlev bozukluğu yapmadığından avantajlıdır. Fakat, en önemli dezavantajı ise, TCA’lardan daha fazla epileptik nöbetlere neden olmasıdır. Maksimum dozu 450 mg /gündür. Tek defada 150 mg dan fazla verilmez. Total doz 8 saat arayla bölünmüş dozlarda verilmelidir. Bu şekilde kontrollu kullanıldığı takdirde epileptik nöbet oluşturma riski, TCA’ larınki ile aynı düzeyde olur. Genellikle 150 mg dozda ilk iki gün süreyle başlanır. Üçüncü günden sonra 225 mg dozunda bir hafta sürdürülür. Bu dozda etkinlik görülürse, tedaviye aynı şekilde devam edilir. İlk hafta sonunda etkinlik görülmezse ve huzursuzluk, sinirlilik, nöbet gibi yanetkiler ortaya çıkmamışsa, günde 300 mg dozuna çıkılıp, 2-3 hafta sürdürülür. Halen yanıt yoksa ve/veya hasta bu dozu tolere edebilmişse, tedricen artırarak 450mg /gün dozuna çıkılır. 2-3 hafta süreyle kullanılan 450 mg /gün dozundaki bupropion tedavisine hala yanıt alınmamışsa, tedricen azaltılarak kesilir ve başka bir antidepresife geçilir ya da tedaviye yakın kontrol altında tutmak kaydıyla lityum eklenebilir. Vücutta birikme ve dolayısıyla nöbet ve başka toksik etkilerin ortaya çıkmasına sebeb olacağından, böbrek ve karaciğer hastalarında gerekmedikçe kullanılmamalıdır. Anoreksia ve blumia nervosada epileptik nöbet geçirme insidansı yüksek olduğundan, böyle hastalarda da bupropion kullanılmaz. Epileptik hastaların yanısıra, diğer nöbet geçirme riski bulunan benzodiyazepin ve alkol yoksunlukları, kafa travmaları, beyin tümörleri ve diğer organik beyin sendromları gibi durumlarda ve EEG anormalliği gösterenlerde kontrendikedir. Klozapin, bazı TCA’lar ve lityum gibi nöbet riskini artıran ilaçlarla da kombinasyonundan kaçınılmalıdır.
Yanetkiler: Belirgin antikolinerjik ve antiadrenerjik yanetkisi görülmese de, bazı kişilerde ağız kuruluğu ve kabızlık yakınması olabilmektedir. % 25 olguda kilo kaybı görülür. Kardiyotoksik etkisi bulunmadığından, kalp hastalarında ve ileti bozukluklarında kullanılabilir. En sık görülen yanetkileri başağrısı, uykusuzluk, üst solunum yolu rahatsızlıkları ve bulantıdır. Bu etkileriyle SSRI’ara benzer. Nadiren huzursuzluk, yerinde duramama, ajitasyon ve irritabilite görülebilir. 450 mg üstündeki dozlarda epileptik grand-mal nöbet riski kuvvetlidir. Nöbet riski 450 mg da % 0.4 oranında olup , her 150 mg doz artışında risk %4 oranında yükselir. Dolayısıyla nöbet riski doza bağlı bir yanetkidir. 4200mg üstündeki dozlarda fataldir. Yine de, diğer klasik antidepresiflere göre daha emniyetli olduğu kabul edilir. Her ne kadar bipolar hastalarda maniye kayma riski TCA’lara göre düşük olsa da, bazı hastalarda normal terapötik dozlarda mani görülmüştür. Duyarlı kişilerde psikozu alevlendirebilir. Anne sütüne geçtiğinden emzirenlerde önerilmez.Gebeler üzerinde yapılmış bir çalışma yoktur.
İlaç etkileşimleri: MAOI’leri ile beraber kullanılmaz. İlaç geçişlerindeki klasik kurallar bupropion için de geçerlidir. Karbamezepin, simetidin, barbituratlar, fenitoin gibi karaciğerde aynı enzim sisteminde (CYP 3A4) metabolize olan ilaçlarla ciddi etkileşimlere girer.
KAYNAKLAR
· Aberg-Wistedt A. The Antidepressant Effects of 5-HT Uptake Inhibitors. B.J. Psychiatry December 1989 Vol. 155 Suppl. 8 S: 32-40
· Aston A.K., Hamer R.,Rosen R.C. Serotonin Reuptake Inhibitor-Induced Sexuel Dysfunction and Its Treatment: A Large-Scale Retrospective Study of 596 Psychiatric Outpatients. J.Sex. Marital Therapy 1997 Vol. 23 Nb: 3
· Baier D., Philipp M. Die Beeinflüssungen der Antidepressanten auf den sexuellen Functionen. Fortschritte der Neurologie-Psychiatrie Heft 1 62. Jahrgang Januar 1994
· Ban T.A. Psychopharmacology of Depression: A Guide for Drug Treatment. S.Kasper Basel 1980
· Bauman P., Rochat B. Comparative Pharmacokinetics of Selective Serotonin Reuptake Inhibitors: A look behind the mirror. Int. Clin. Psychopharmacol. 1995 10, Suppl. 1. S: 15-21
· Bernstein J.G. Handbook of Drug Therapy in Psychiatry. Part I and Part II 1995 Mosby-Year Book,Inc. Missouri
· Boer T. The pharmacologic profile of Mirtazapine. J.Clin. Psychiatry 1996;57 (suppl. 4)
· Bourgeois M., Delalleau B., Feline A. et. all. Melankolik özellikler gösteren major endojen depresyonda tianeptin. Presse Med. 1991; 20(37) 1837-1843
· Brosen k. Are pharmacokinetic drug interactions with the SSRIs an issue? Int. Clin. Psychopharmacol. 1996.Vol.11. suppl. 1
· Burrows G.D. The Pharmacotherapy of Depressive Disorders in The Elderly.CINP XVII th. Kyoto 1990 Japan
· Callahan A.M., Fava M., Rosenbaum J. F. Drug Interactions in Psychopharmacology. Psychiatric Clin. North America September 1993 Vol. 16 Nb. 3 S: 647-671
· Coupland N.J., Bell C.J., Potokar J.P. Serotonin Reuptake Inhibitor Withdrawal. J.Clin. Psycopharmacol. 1996 March 18, Vol. 16, Nb. 3
· Curzon G. Serotonergic Mechanisms of Depression. Clin. Neuropharmacol.1998 Vol. II Suppl. 2 pp S: 11-20
· Davis R., Wilde M.I. Mirtazapine: A Review of its Pharmacology and Therapeutic Potential in The Management of Major Depression. CNP Drugs 1996 May: 5(5)
· Dunner D.L. Current Psychiatric Therapy. W.B.Saunders Comp. 1993 Philadelphia
· Eğilmez A., Aydemir Ö., Önal C., Kültür S. Major depresyon sağaltımında Moklobemid’in etkinliği Klinik Psikofarmakoloji Bülteni Cilt V. 1995 Sayı 1-4 S: 46-50
· Ereshefsky L., Riesenman C.,Lam F.Y.W. Serotonin Selective ReuptakeInhibitor Drug Interactions and the Cytochrome P450 System. J.Clin. Psychiatry 1996;57 (suppl. 8)
· Ereshefsky L. Drug-Drug Interactions Involving Antidepressants: Focus on Venlafaxine. J. Clin. Psychopharmacol. 1996;16. Suppl. 2. S: 37-53
· Finkel S.I. Efficacy and Tolerability of Antidepressant Therapy in The Old-Old. J.Clin. Psychiatry 1996, V0l.57 Suppl. 5. S:23-28
· Fontaine R., Ontiveros A., Elie R. et. all. A double-blind comparison of nefazodone, imipramine and placebo in major depression. J.Clin. Psychiatry 1994; 55: 234-241
· Garnier R., Azoyan P., Chataigner D. et. all. Acute Fluvoksamine Poisoning. J. Int. Med. Research 1993 Vol. 21 Nb.4 S: 197-208
· Gillespie C., Wildgust H.J., Haddat P., Currie A. SSRIs Withdrawal Syndrome. X. World Congress of Psychiatry : Madrid August 1996 23-28
· Goldberg R.J., Antidepressant Use in the Elderly: Current Status of Nefazodone, Venlafaxine and Moclobemide.Drugs and Aging 1997 August 11(2) 119-131.
· Goodnick P.J., Goldstein B.J. SSRIs in Affective Disorders-I. The Basic of Pharmocology. J.Pharmacol.1998 Vol. 12 Nb. 3 Suppl. B. S: 5-20
· Grahame-Smith D.G. Serotonin in Affective Disorders. Selective Serotonin Inhibitors in Psychiatric Practice. Int. Clin. Psychopharmacol. June 1992 Vol. 6 Suppl. 4 S:5-13
· Güç O. Antidepresif Tedavi: Selektif Serotonin “Re-uptake” İnhibitörleri. Hacettepe Tıp Dergisi. Cilt 27 Sayı 2 1996 S: 77-80
· Harvey A., Lane R. SSRIs and Inhibition of The Cytochrome P450 2D6 Isoenzyme. SER.OP.038 CINP June 1996
· Janicak P.G., Davis J.M., Preskorn S.H. Principles and Practice of Psychopharmacotherapy. Williams and Wilkins 1994 Baltimore
· Jenner P.N. Paroxetine: An Overview of Dosage, Tolerability and Safety. Int. Clin. Psychopharmacol. June 1992 Vol. 6 Suppl. 4. S: 69-80
· Jeppesen U., Gram L.F., Vistisenk K. et al. Dose-dependent inhibition of CYP 1A2, CYP 2C19 and CYP D6 by citalopram, fluoxetine, fluvoxamine and paroxetine. Eur. J. Clin. Pharmacol. 1996;51 S:73-78
· Johnson A.M. Paroxetine: A Pharmacolgical Review Int. Clin. Psychopharmacol. June 1992 Vol. 6 Suppl. 4. S: 15
· Kaplan H.I., Sadock B.J., Grebb A.J. Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences Clinical Psychiatry. Seventh Edition Williams and Wilkins 1994 Baltimore
· Kamoun A., Delalleau B., Ozun M. Can a serotonin uptake enhancer be an antidepressan? L’Encephale, 1994;XX: 521-525
· Lejoyeux M., Leon E., Ades J. The Serotonin Syndrome. Focus on Depression and Anxiety Vol. 6 Issue I. March 1995 S: 4-11
· Leonard B.E. Fundamentals of Psychopharmacology. 1992 John Wiley and Sons Ltd. England
· Marttila M., Jaaskelainen J., JarviR. etal. A double-blind comparing the efficacy and tolerability of mirtazapine and doxepine in patients with major depression. European Neuropsychopharmacology 5 (1995) Elsevier Science B.V. 441-446
· Moeffaert (van) M., de Wilde J., Vereecken A., et.all. Mirtazapine is more effective than trazodon. a double-blind controlled study in hospitalized patients with major depression. Int. Clin. Psychopharmacol. Vol. 10. 1995. 3-9
· Montgomery S.A. Bullock T., Pinder R. The clinical profile of mianserin. Nord Psychiatr Tidsskr 1991; 45: suppl. 24, 27-35 Oslo
· Mullin J., Lodge A., Bonnie E. et all. A multicentre, double-blind, Amitriptyline-controlled study of mirtazapine. J. Psychopharmacol. 10(3) 1996. 225-240
· Nemeroff C.B., de Vane C.L., Pollock B.G. Newer Antidepressants and The Cytochrome P450 System. Am. J. Psychiatry 153:3, March 1996
· Newhouse P.A. Use of Serotonin Selective Reuptake İnhibitors in Geriatric Depression. J. Clin. Psychiatry 1996 Vol. 57 Suppl. 5 S: 12-22
· Newhouse P.A., Rihter E.M. SSRIs in depressed elderly: a double-blind comparison of sertraline and fluoxetine in depressed geriatric outpatients. 7th. ECNP, Jerusalem, Israel, Oktober 1994
· Preskorn H.S. Clinical Pharmacology of Selective Serotonin Reuptake Inhibitors. First Edition ( Second Printing) Professional Communications, Inc. 1996 USA
· Preskorn H.S. Comparison of the tolerability of bupropion, fluoxetine, imipramine, nefazodone, paroxetine, sertraline, and venlafaxine. J.Clin. Psychiatry 1995;56 (suppl.6) 12-21
· Preskorn H.S. Reducing the risk of drug-drug interactions: agoal of rational drug development. J. Clin. Psychiatry 1996; 57 (suppl. 1) 3-6
· Preskorn H.S. Tartışma sonuçlandı: Selektif srotonin gerialım inhibitörlerinin sitokrom P450 enzimleri üzerindeki etkileri farklıdır. Adapted from J. Psychopharmacol. Vol 12 Nb. 3 Suppl. B.(1990) 89-97