Bu bölüm hasta ve ailelerine depresyon hakkında bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. İlk bölümde depresyonunun niteliği, kimlerde görüldüğü, nedenleri ve seyri hakkında bilgi verecek. İkinci bölümde ise tedaviden bahsedilecektir.
Sitenin içindeki bilgileri yakın arkadaşlarınız veya aileniz ile paylaşmanızda fayda vardır. Böylece onlar sizin depresyonunuzu ve yardım etme yollarını daha iyi anlayacaklardır.
DEPRESYON NEDİR ?
Depresyon sadece kendini aşağılamak, işe yaramaz görmek değildir. Kendini çok kötü hissetmek, hastalığın içinde kaybolmaktır. Tabii ki bu durum hergün sizin düşünce ve davranışlarınızı etkileyebilir.
Depresyon sizin suçunuz ya da zayıflık değildir. Tıbbi bir hastalıktır ve tedavi edilebilir.
DEPRESYONDA OLDUĞUNUZU NASIL BİLEBİLİRSİNİZ ?
İki hafta ya da daha uzun süredir aşağıdaki belirtilerin hangisine sahipseniz o kutulara işaret koyunuz.
# Hoşlandığınız şeylerde azalma ve ilgi kaybı*
# Üzgün, hüzünlü hissetmek, keyfi yerinde olmamak*
# Perhizde değilken önemli derecede kilo kaybı ya kilo alımı
# Uykusuzluk ya da aşırı uyuma
# Huzursuzluk hissetmek, yerinde duramamak ya da hareketlerde yavaşlama
# Enerji kaybı, kendini devamlı yorgun hissetmek
# Kendini değersiz hissetmek, suçluluk duymak
# Düşüncelerini bir konu üzerinde yoğunlaştıramamak ya da kararsızlık
# Tekrarlayan ölüm düşünceleri
En az iki haftadır bu belirtilerin iki ya da fazlasına sahipseniz ve bunlardan en az bir tanesi
*İşaretli iki belirtiden biriyse önemli bir depresif bozukluğa sahipsiniz demektir.
Depresyona baş ağrıları, diğer ağrılar, sindirim problemleri, cinsel problemler, karamsar hissetmek ya da umutsuzluk, endişeli ya huzursuz olmak gibi fiziksel ve psikolojik belirtiler eşlik eşlik edebilir
DEPRESYONUN SEBEPLERİ
Depresyon bir dizi çevresel, biyolojik ve kalıtsal faktöörlerin varlığında ortaya çıkar:
Çevresel faktörler; iş kaybı, bir aile üyesinin ölümü, boşanma, devam eden sağlık-aile problemleri sonucu ortaya çıkan stres depresyon için tetiği çekebilir.
Biyolojik faktörler; depresyon mizaç ve duygulanımı düzenleyen biyokimyasal maddelerdeki dengesizliğe bağlanabilir. Bu maddelerin etkinliği ya da miktarındaki dengesizlik düşünce, duygulanım ve davranışında bozulmaya neden olur. Bazı tıbbi hastalıklar “guatr gibi” alkol uyuşturucu kullanımı, bazı ilaçlar depresyon oluşumunda önemlidir.
Kalıtsal faktörlerle depresyona yatkınlık kuşaktan kuşağa aktarılabilir.
Kimler depresyon için risk altındadır.?
*Stres yüklü veya üzücü hayat olayı geçiren kişiler
* Eş arkadaş veya ailenin sosyal desteğinden yoksun kişiler
*Depresyonlu akrabası olan kişiler
*Alkol veya madde kullanan kişiler
*Süregenleşmiş tıbbi hastalığı olan kişiler
*Devamlı ilaç kullanımı olan kişiler (doğum kontrol ilaçları, steroidler gibi)
*Kendisinde veye ailesinde manik atak öyküsü olan kişiler
DEPRESYONDA OLDUĞUNUZU DÜŞÜNÜRSENİZ
* Hatırlayınız ki depresyon sizin suçunuz değildir, tıbbi bir hastalıktır ve etkili şekilde tedavi edilebilir.
* Tedaviyi arayınız. Duygulanım bozuklukları hakkındaki yanlış düşüncelerin veya depresyondan ileri gelen cesaretsizliğin sizi durdurmasına izin vermeyiniz ve yardım için bağlantı kurunuz.
* Tedavi etkin hale gelinceye kadar geçen dönemde gündelik hayat ile ilgilenerek tedaviye yardımcı olailirsiniz, büyük işleri küçük parçalara ayırın, kolayca üstesinden gelineceklere öncelik tanıyın, arkadaşlarınızı akrabalarınızı ziyaret etmek gibi aktivitelerde bulunun.
BİR BAŞKASININ DEPRESYONDA OLDUĞUNU DÜŞÜNÜRSENİZ
* Kişiyi tedaviye cesaretlendirin. Depresyonun kişinin yardım istemesini engelleyebileceğini hatırlayın.
* Beklentilerini ayarlayın, anlayış ve destek verrin
* Ona; acı içinde olduğunu bildiğinizi gösterin
* Depresyonu nedeniyle yıkıcı bir şey yapar ya da söylerse tepkinizi soğukkanlıkla ve makul kelimelerle ortaya koymaya gayret edin.
TEDAVİ
Depresyon; tedavisi mümkün tıbbi bir hastalıktır. Eğer, tedaviden sonuç alamadıysanız endişelenmeyin; size uygun bir tedavi şekli mutlaka vardır. Depresyon tedavisinde; antidepresan ilaçlar, psikoterapi, elektrokonvülsif terapi kullanılır. Tedavi edilmeyen deprresif bozuklukl 6-12 ay sürebilir. Tedaviye ne kadar erken dönemde başlanırsa hastalık o kadar kolay atlatılır.
Depresyonun mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalık olmasının en önemli nedeni taşıdığı intihar riskidir. İntihar düşüncesi ve eylemi deprresyonda çok sık gözlenir ve MUTLAKA ÖNEMSENMELİ-HEKİME BAŞVURULMALI-TEDAVİ EDİLMELİDİR.
Uygun doz ve sürede tedavi edilen depresyonun tekrar etme riski belirgin şekilde azalır.
ANTİDEPRESAN İLAÇLAR:
Depresyon teedavisinde kullanılan çok sayıda antidepresan ilaç vardır. Depresyona yönelik şikayetleriniz, aile öykünüz, varsa eski psikiyatrik-tıbbi hastalık öykünüz en iyi ilacı bulmak için yardımcı olacaktır. Antidepresan ilaçların olumlu etkilerinin ortaya çıkıp yan etkilerinin kaybolması 3-4 haftayı bulabilir.-SABIRLI OLUN-
* Depresyon tedavisi ortalama 6 ay sürer. Ancak, bu süre bazı hastalarda uzayabilir. Kendinizi çok iyi de hissetseniz doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayı bırakmayın. Çünkü, yetersiz süre ve dozda uygulanan tedavi beklenmedik bir anda sizi depresyon ile tekrar karşılaştırabilir.
* Antidepresan ilaçlar alışkanlık yapmazlar.
* Antidepresan ilaç seçimi için doktorunuza yardımcı olun, iyi bir öykü verin.
* Kendinizi iyi de, kötü de hissetseniz randevularınıza dikkat edin ve varsa ilaç ile ilgili endişelerinizi konuşun.
* Antidepresan ilaçların sıklıkla trdavinin ilk 3-4 haftasında ortaya çıkan yan etkileri vardır. Bu yan etkiler herkeste kendini aynı şekilde göstemediği gibi çok nadiren ilaç kesmeyi gerektirir boyuttadır. İlaçların yan etkileri dozu, kullanım zamanı, kullanım şekli yahut ilacın kendisi değiştirilerek kontrol altına alınabilir.
* Antidepresan ilaçların sıklıkla tedavinin ilk 3-4 haftasında ortaya çıkan yan etkileri vardır. Bu yan etkiler herkeste kendini aynı şekilde göstermediği gibi çok nadiren ilaç kesmeyi gerektirir boyuttadır. İlaçların yan etkileri dozu, kullanım zamanı, kullanım şekli yahut ilacın kendisi değiştirilerek kontrol altına alınabilir.
* Antidepresan ilaçların bazı ortak yan etkileri; ağız kuruluğu, baş dönmesi, kabızlık, ciltte kaşıntı-döküntü, uyku olma hali, uykusuzluk, kilo alımı veya kilo kaybı, huzursuzluk olarak sayılabilir.
* Eğer kendinizde bu yan etkileri görüyorsanız yahut endişeleriz varsa randevu zamanını beklemeden doktorunuza başvurun.Yanısıra kendini çok iyi çok başarılı hissetmek,uykusuzluğa rağmen enerjik olmak, yerinde duramamak,coşkulu duyguduruma sahip olmak gibi manik belirtiler ortaya çıkarsa hiç zaman kaybetmeden doktorunuza başurun.
* Eğer, kullandığınız ilacın size iyi gelmediğini düşünüyorsanız tedaviden vazgeçmeyın, doz ayarlaması, ilaç değiştirmek, ilaç eklemek gibi tedavi için yeni yollar hep vardır (unutmayın, herkes için uygun bir tedavi şekli vardır).
* Eğer, ilacınızı doktorunuzun önerdiği süre ve dozda kullandıysanız ve kendinizi iyi hissediyorsanız bundan doktorunuzu haberdar edin ve ilacınızı doktorunuzun önerdiği şekilde “dozu azaltarak” bırakın.
PSİKOTERAPİ
Psikoterapi sizi dinleyen, anlamaya ve yardım etmeye çalışan bir terapist ile görüşmeleri içereren bir tedavi şeklidir. Ağır depresyonda psikoterapi tek başına yeterli olmaz ancak ilaç veya EKT ile birlikte kullanımı yararlıdır. Yanısıra hafif ve orta dereceli depresyonlarda psikoterapi tek başına yeterli olabilir.
Psikoterapi sırasında üzerinize düşeni yapmaya çalışın; açık olun, randevularınıza dikkat edin.
EKT
Elektrokonvülsif tedavi öncelikle antidepresan ilaçlara yanıt vermeyen, yoğun intihar düşünceleri olan, yemeyen içmeyen ağır depresyonlarda kullanılır. Elektirik akımı verilerek birkaç saniye süren bir epileptik nöbet oluşturulur. Elektrokonvülsif tedavi sırasında hasta acı duymaz, hiçbir kalıcı yan etkisi yoktur.